Archwiliwch dreftadaeth leol, diwylliant o'r gymuned swynol a harddwch naturiol anhygoel - treuliwch ddiwrnod yn archwilio Cwm Ogwr gyda'r ganolfan a'r llwybr Treftadaeth NEWYDD.
Yn dilyn adnewyddiadau diweddar i'r Neuadd Goffa, mae dogfennau, lluniau ac erthyglau hanesyddol heb eu cyffwrdd wedi eu trawsnewid i lwybr sy'n estyn hyd y cwm golygfaol. Cerddwch y llwybr neu ewch ar ei hyd ar gefn eich beic er mwyn darganfod hanes lleol, lleoedd diwylliannol a'r fflora a ffawna sydd wedi ymgartrefu yng Nghwm Ogwr.
Gan ddechrau ar yr anterth, darganfyddwch un o fannau poblogaidd ffotograffiaeth De Cymru, Bwlch Bwlch ar ben Bro Ogwr a elwir fel arall yn Nghwm Ogwr yn Gymraeg. Wedi'i dominyddu gan Fynydd Bwlch, mae'r ffordd blewog rolio-arfordiroedd yn fan poblogaidd ar gyfer golygfeydd ysgubol ac awyr iach.
Yn agos at Nant-y-moel...
Ym mynwes y llethrau o dan y Bwlch ceir pentrefi Nant-y-moel a Chwm Ogwr, sef y pentref cyntaf yng Nghymru i gael goleuadau stryd trydanol ac o ble y daeth y siopau cyffredinol Gwalia, sydd wedi cael eu hailadeiladu yn Amgueddfa Werin Cymru yn Sain Ffagan. Yn ganolfannau diwydiannol yn eu hamser, mae'r ddau bentref yng nghanol cefn gwlad ysblennydd lle ceir cyfleoedd cerdded ardderchog.
Ymlwybrwch o bentref Nant-y-moel i lawr trwy Princetown tuag at ddyfroedd cyflym afon Ogwr.
Wrth i chi basio trwy Princetown…
Wrth i chi barhau i ymlwybro trwy'r cwm, cadwch lygad allan am y garreg ffederasiwn enwog, sef safle coffa pwysig ar gyfer mwyngloddwyr y cwm. Edrychwch tua'r wybren am gyfle i gael cipolwg o adar ysglyfaethus Cymru fel y barcud coch a'r hebog tramor, sy'n esgyn ymhell uwchben rhannau uchaf afon Ogwr.
Oeddech chi'n gwybod?
Ardaloedd lleol, ystyr Braich-yr-hydd yw 'sbinc mynydd y stag' ac yn debyg iawn i 'Carn-yr-hyddod' a 'Ton-yr-hyddod' i gyd yn cyfeirio at bresenoldeb Ceirw Coch yn yr ardal yn y gorffennol.
Ger Melin Ifan Ddu…
Wrth i chi ddisgyn i waelod y cwm, gwnewch eich ffordd trwy Pantyrawel heibio i'r arwyddbost eiconig Gradd II tuag at fan cyfarfod afon Ogwr ac afon Ogwr Fach. Croeswch dros bontydd y Frithwaun, sef tri man croesi y mae un ohonynt yn dyddio'n ôl i'r unfed ganrif ar bymtheg ac a fu'n un o'r ddwy heol wreiddiol ar draws y fro.
Awgrym am seibiant… Caffi'r Black Mill Riverside
Mynnwch rywbeth i'w fwyta yn y Black Mill, sef caffi clyd sy'n eco-ymwybodol ac sydd wedi'i fynwesu yng nghanol pentref prydferth Melin Ifan Ddu. Cewch flas ar gynnyrch organig ffres mewn brecwast a goginiwyd gartref, prydau cinio ysgafn a chacennau danteithiol. Mae'r caffi mewn lle delfrydol wrth ymyl afon Ogwr, felly eisteddwch yn gyfforddus ac ymgollwch.
Awgrym am seibiant… Llangeinor Arms
Cymerwch seibiant o'ch antur gyda phryd o ginio tafarn traddodiadol yn y Llangeinor Arms, sy'n fawr o dro ar eich traed neu mewn car o Felin Ifan Ddu. Ymgollwch yng ngolygfeydd panoramig y cymoedd a'r pentref oddi tanoch a mwynhewch ddiod braf ar deras yr ardd. Wedi'i lleoli hefyd yng nghanol ardal gadwraeth Llangeinwyr mae eglwys Sant Cein, sef eglwys blwyf Llangeinwyr, a gafodd ei hadeiladu gan y Normaniaid ac sydd wedi'i lleoli ar safle treftadaeth Cristnogol sy'n dyddio o ddechrau'r chweched ganrif.
O droed y cwm...
Crwydrwch o gwmpas Tŷ Bryngarw a Pharc Gwledig Bryngarw, sy'n ei amgylchynu ar droed y cwm. Gyda 100 a mwy o erwau o dir gwarchodedig i'w crwydro, cewch ddewis o blith coetiroedd brodorol, gerddi ffurfiol ac ardaloedd chwarae addas i'r teulu er mwyn i chi fwynhau'r awyr agored.
Awgrym am seibiant… Ystafell de Cedars
Cipiwch ddiod boeth i'ch cynhesu yn amgylchedd clyd ystafell de Cedars, lle cewch gynnyrch tymhorol sy'n ffres ac yn lleol. Mae Cedars yng nghanol Parc Gwledig Bryngarw, wedi'i amgylchynu gan goetir naturiol a llu o fywyd gwyllt.